Tatakrama Basa Sunda
Tatakrama basa Sunda nyaéta ragam basa Sunda (diksi) anu dipaké atawa dipilihna dumasar kana kaayaan anu nyarita, anu diajak nyarita, jeung anu dicaritakeunana.
Istilah tatakrama basa Sunda numutkeun hasil Kongrés Basa Sunda taun 1988 di Cipayung, Bogor, dipaké pikeun ngagantikeun istilah undak-usuk basa Sunda. Alesanana nyaéta lantaran undak-usuk basa awalna dimaksudkeun salaku panta-panta basa pikeun ngabédakeun kaayaan sosial masarakatna. Sedengkeun tatakrama basa Sunda dimaksudkeun pikeun silihormat jeung silihajénan.
Basa hormat jeung basa loma
Sahanteuna aya dua ragam dina tatakrama basa Sunda, nyaéta basa hormat jeung basa loma. Basa hormat umumna dipaké dina suasana resmi, nyarita jeung nu dipihormat, ogé nyarita jeung nu can wanoh. Sedengkeun basa loma umumna dipaké dina suasana loma atawa jeung batur nyarita nu geus loma.
Basa kasar
Sabenerna aya hiji deui ragam basa Sunda, nyaéta basa kasar atawa garihal. Ragam basa ieu sok dipakéna sawaktu keur ngambék, nyarékan, paséa, ngécé, atawa ka sato. Tangtuna lantaran kasar, ragam basa ieu teu kaasup kana tatakrama.
Kecap-kecap utama
Gaganti ngaran
loma | hormat ka sorangan | hormat ka batur |
---|---|---|
akang | akang | engkang |
kuring / déwék / urang | abdi / sim kuring | ... |
kuring saréréa | abdi sadayana | ... |
manéh / hidep | ... | anjeun |
manéhna | ... | anjeunna |
pribadi | pribados | ku anjeun |
sorangan | sorangan | nyalira |
Pancakaki[édit sumber]
Babagian awak
Pakéan
Nu di imah
Kaséhatan jeung nu karasa ku awak
Nu karasa ku haté
Kaluar tina awak
loma | hormat keur sorangan | hormat keur batur |
---|---|---|
ciduh | ciduh | ludah |
cikiih | cikahampangan | cikahampangan |
cipanon | cipanon | cisoca / ciséér |
késang | késang / karinget | karinget |
tai | kokotor | kokotor |
utah | utah | luga |
Nuduhkeun tempat
Waktu
Pagawéan awak
Lalampahan
Atikan, gawé uteuk, jeung sasauran
Méré jeung nyokot
Agama / ibadah
loma | hormat keur sorangan | hormat keur batur |
---|---|---|
aji / ngaji | ngaji | ngaos |
buka (puasa) | buka | bobor |
bulan puasa | sasih siam | sasih siam |
lebaran | boboran siam | boboran siam |
puasa | puasa | saum |
salat / solat | sambéang | netepan |
wulu / wudu | wulu / wudu | abdas |
Laki rabi
Citakan:Tatakrama manusa masarakat
Kecap pagawéan lainna
Ukuran jeung kumpulan
Nuduhkeun kaayaan
Kecap barang lainna
loma | hormat keur sorangan | hormat keur batur |
---|---|---|
asal | kawit | kawit |
astana | pasaréan | pajaratan / makam |
bukti | buktos | buktos |
gogoda / cocoba | cocoba | cocobi |
hal / perkara | perkawis | perkawis |
idin | widi | widi |
kutu | kutu | puntang |
minyak | lisah | lisah |
récéh | récéh | artos alit |
sawah | sawah | sérang |
0 komentar:
Posting Komentar