Basa Budak

Basa Budak

 Basa Budak atawa disebut ogé salaku Basa Lemes keur Budak nyaéta cabang tina basa Sunda anu dipaké ku kolot nalika nyarita jeung budakna atawa sabalikna.Harti kecap "budak" dina basa Indonésia nyaéta anak, anu disebut budak téh nyaléta anak jelema, rék lalaki rék awéwé, anu can balég atawa anu acan ngangkat begér. Budak basa lemesna murangkalih. Basa ieu dipaké ku budak anu keur diajar nyarita, balélol kénéh, cadél kénéh jeung can béntés ngucapkeun kecap-kecap anu paranjang dina basa Sunda.

Pamakéan

Basa budak dipaké pikeun gunem catur antara budak jeung kolotna, contona nalika budak hayang dahar, biasana maranéhna bakal ngagunakeun kecap "emam" pikeun ngaganti kecap "dahar" tibatan kecap "neda" sakumaha anu diatur dina basa Sunda Hormat Keur Sorangan. Pamakéan basa Budak biasana dicampurkeun jeung basa Sunda Hormat anu diucapkeun maké gaya bubudakeun, contona ku cara ngaleungitkeun hurup "r" atawa diganti ku hurup "l", ngaganti hurup "s" ku hurup "c", ngaleungitkeun sababaraha hurup di awal jeung tungtung kecap, ogé ku cara ngagunakeun kecap nénéh, nyaéta kecap manis atawa deudeuh.

Sawadina atawa sakuduna, jelema anu geus déwasa atawa anu geus henteu disebut budak deui ulah diajak nyarita maké basa budak atawa ulah sina nyarita maké basa Budak, tapi ayeuna sababaraha kekecapan dina basa Budak geus umum atawa geus prah dilarapkeun boh ka budak boh ka kolot di luar kontéks pamakéan basa Budak.

Ciri Basa jeung Kekecapan

Basa Budak mibanda jumlah engang anu saeutik (biasana ngan ukur dua engang) jeung teu ngandung hurup "r" sarta asalna tina kekecapan basa sunda Hormat anu disingget atawa dipondokkan. Kekecapan dina basa Budak biasana patali jeung hal-hal anu mindeng dipanggihan atawa dilakukeun ku barudak. Ieu di handap mangrupa daptar kosakecap anu kaasup kana basa Budak tur babandinganana jeung basa Loma jeung basa Hormat, diantarana:

Basa Budak	Basa Hormat	Basa Loma
emam	tuang atau neda	dahar
eueut atau eueu	ngaleueut	nginum
nyonyo	ngenén	nyusu
papah	nyacat	leumpang
icing	linggih atau matuh, mindel	cicing
uih	mulih atau wangsul	balik atau mulang
bobo atau obo	kulem atau mondok	saré
ibak atau iam	kebak, siram	mandi
papang atau pipis	kahampangan	kiih
é'éh	kabeuratan	modol atau miceun
cicis atau acis	artos	duit
tatih	ngadeg	nangtung
awoh	netepan atau sambéang	solat
sun	cium	cium
aduh	teu damang atau udur	gering
acuk	raksukan, kaway	baju
acing atau acin	lancingan, sarung cagak	calana
ukeun	nyuhunkeun	ménta
pupuk	kurupuk	kurupuk
patu	sapatu	sapatu
obin	mobil	mobil
gogog	anjing	anjing
eméng atau empus	ucing	ucing
pépéng	rarangan, mamas	kanjut
enging	teu kénging	ulah
hidep	anjeun	manéh
abi	abdi, sim kuring	urang
si itu	anjeunna, mantenna	manéhna
mamah	tuang ibu atau pun biang	ema, biang
embi	tuang ibu atau pun bibi	bibi
emang	tuang rama atau pun paman	mamang, amang
enin	tuang éyang atau pun nini	nini
adé	tuang rayi atau pun adi	adi
entos	parantos	enggeus
encan	teu acan	acan
ugah	gugah	hudang
aim	teu kersa atau alim, narah	embung
'uhun	sumuhun, muhun	enya
enteu	henteu, teu	henteu, teu
saalit	sakedik	saeutik, saemét

Conto babandingan kalimah:

• Basa Loma: Manéh ulah dahar sabar nangtung.
• Basa Hormat: Anjeun teu tinggaleun tuang sabar nangtung.
• Basa Budak: Hidep enging emam sabar tatih.

• Basa Loma: Sanggeus dahar, urang langsung nginum.
• Basa Hormat: Saparantos neda, abdi langsung ngaleueut.
• Basa Budak: Saentos emam, abi langsung eueut.

Cutatan

1. ↑ Kecap ieu geus ilahar dilarapkeun ka kolot di luar kontéks pamakéan Basa Budak
2. ↑ Kecap ieu geus ilahar dilarapkeun ka kolot di luar kontéks pamakéan Basa Budak
3. ↑ Kecap ieu geus ilahar dilarapkeun ka kolot di luar kontéks pamakéan Basa Budak
4. ↑ Kecap ieu geus ilahar dilarapkeun ka kolot di luar kontéks pamakéan Basa Budak
5. ↑ Kecap ieu geus ilahar dilarapkeun ka kolot di luar kontéks pamakéan Basa Budak
6. ↑ Kecap hidep ngan bisa dipaké ku kolot ka budakna atawa ku jelema anu leuwih déwasa ka anu leuwih ngora, sedengkeun pikeun budak mah biasana bakal nyebut ngaran, sesebutan atawa landian pikeun nyebut kecap ganti jelema kadua tunggal.